Meiro Koizumi | Today My Empire Sings

Koizumi is een kunstenaar die soms openlijk laat zien (of horen) hoe hij het narratief manipuleert om zijn verhaal te doen overkomen. Hij bespeelt de kijker met toenemende sentimentaliteit en emotionaliteit en weet vanaf het begin af aan te boeien.

Door Marijke Phoa

Meiro Koizumi – Today My Empire Sings
24 sep 2016 – 8 jan 2017
De Hallen

De laatste keer dat ik een werk van Meiro Koizumi zag was in 2013. Tijdens een excursie met mijn bachelorstudie bezochten we de Biennale van dat jaar. We hadden de hele week al allerlei locaties bezocht, presentaties gegeven en kunst bekeken, tot we op de laatste dag voor vertrek een vrije middag kregen. Ik wilde nog wat foto’s maken van Venetië, dus ik besloot in mijn eentje even op pad te gaan. Het was sowieso een verwelkoming na een week lang in groepsverband rond te trekken om even alleen te zijn.

Op mijn trektocht liep ik op de één of andere manier spontaan het paviljoen in waar de Future Generation Art Prize deelnemers tentoongesteld werden. Waaronder het werk van Koizumi. Wanneer je nu over de tentoonstelling leest heeft iedereen het steeds over Portrait of a Young Samurai (2009), terwijl ik verbijsterd stond bij Where the Silence Fails (Double Projection #1) (2013). Weggestopt aan het einde van een trap omhoog, in een klein kamertje waar het plafond tot aan mijn hoofd kwam en ik helemaal alleen was, werd het werk geprojecteerd. En terwijl ik keek hoe een bejaarde Kamikaze piloot, Mr. Tadamasa Itazu, beschreef hoe hij tot twee keer toe er niet in geslaagd was zijn missie te voltooien, hoe hij leefde met de schaamte dat zijn kameraden wel allemaal gestorven waren voor een (in hun ogen) nobel doel en hij oud is geworden, en hoe hij door de kunstenaar gedwongen werd vanuit zijn vriends perspectief zichzelf te vergeven, liepen de tranen over mijn wangen.


Foto: Pinchuk Art Center, Future Generation Art Prize

Met die achtergrond ging ik deze tentoonstelling in. Koizumi is een kunstenaar die soms openlijk laat zien (of horen) hoe hij het narratief manipuleert om zijn verhaal te doen overkomen. Hij bespeelt de kijker met toenemende sentimentaliteit en emotionaliteit en weet vanaf het begin af aan te boeien. Het is daardoor zonde als je soms midden in een projectie loopt, deels van het werk is de opbouw van intensiteit.

In de Hallen vertoont hij voor het eerst in Nederland zijn werk in  een museale setting. In de hal beneden is een nieuw videowerk van hem te zien. Drie schermen tonen beelden van de herdenking van de capitulatie in 1945, en hoe dat nog heftige emoties opbrengt bij veel Japanners. Zo zijn er nog vele Japanners tegen de keizer en grijpen zij deze gelegenheid om te betogen. De acteur die Meiro inzet, speelt een vader die zichzelf moet opofferen om de kippen in het land eten te geven (verwijzend naar een droom). Hij wordt door de herdenking/betoging geloosd alsof hij een waar kruisweg aflegt. En terwijl hij de voor- en tegenstanders langs de weg ziet, staat hij steeds minder standvastig in zijn schoenen en lijkt het hem allemaal teveel te worden.

In de zaal boven zijn Air (2016) en In the State of Amnesia (2015) te zien. Air is een serie foto’s van de keizerlijke familie, waar Koizumi met verf elk familielid onzichtbaar heeft gemaakt. Een lichte schim blijft er over, en de massa’s mensen die buigen naar een lege plek. Het leukste is als je voor een werk staat en dan wisselt van perspectief zodat het licht anders valt. Waar je soms eerst niets zag zie je dan opeens wel heel duidelijk waar de keizer oorspronkelijk stond. Best oké, maar nog lang geen tranen. Bij dit soort werken heb ik soms ook het gevoel dat als je er één hebt gezien, je ze allemaal hebt gezien. Het zijn wel verschillende foto’s, maar het idee is steeds hetzelfde.

En dan…In a State of Amnesia, een videowerk waarin je de heer Tanaka hoort strompelen met het vertellen van een oorlogsmisdaad. Hij heeft een hersenbeschadiging opgelopen waardoor zijn kortetermijngeheugen niet meer naar behoren werkt. Koizumi heeft hem echter opgedragen een ooggetuigenverslag uit zijn hoofd te leren en deze op te dragen. Op het ene scherm zie je een metafoor voor de staat van zijn geestelijke gesteldheid, op het andere meneer Tanaka die zichtbaar moeite heeft met het verhaal. Het inhoudelijke verhaal en zijn frustratie om het zich te herinneren lijkt samen te vallen tot één emotie. Daarbij kan je je als kijker alleen maar afvragen of hij misschien zelf begint te geloven dat het zijn eigen verhaal is. Ik begon mij af te vragen wat geheugen betekent voor je persoonlijkheid. Voor je normen en waarden en of je nog weet aan welke kan jij staat. Want meneer Tanaka kan zijn eigen geheugen niet meer vertrouwen. Welke herinnering is van hemzelf? In hoeverre kan hij zeggen dat hij zoiets niet zelf geschreven heeft en dat het ingestudeerd is? Zou hij echt op een gegeven moment denken ‘dat was ik’, of is zijn langetermijn geheugen goed genoeg. Het werk beantwoord het niet allemaal, en omdat het in het Japans is – en ik geen Japans kan spreken – gaat misschien nog wat nuance in de stem verloren. Wel maakt Koizumi ontzettend goed gebruik van beeldtaal. Zo staat een fakkel, die de helft van de heer Tanaka’s gezicht verlicht en de rest in het donker laat, prachtig symbool voor hoe maar de helft van iemands persoonlijkheid er is, en de andere helft weggevreten wordt.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *